این مسابقات برای نخستین بار با 24 تیم برگزار می شود و تیم های حاضر در 6 گروه به رقابت خواهند پرداخت و در پایان مرحله گروهی دو تیم برتر از هر گروه و 4 تیم برتر سوم گروههای ششگانه به مرحله حذفی راه خواهند یافت.

سرویس ورزشی مشرق در ویژه نامه ای به بررسی تاریخچه 14 دوره گذشته جام ملتهای اروپا به صورت مجزا خواهد پرداخت تا علاقه مندان به فوتبال از ناگفته های ادوار این جام آگاه شوند.

 دوره دوم؛ 1964 - اسپانیا

مرحله نهایی دومین دوره مسابقات یورو در سال 1964 به میزبانی اسپانیا برگزار گردید و پس از برگزاری دیدارهای مقدماتی، فقط 4 تیم شوروی، اسپانیا، دانمارک و مجارستان مجوز حضور در مرحله نهایی مسابقات را کسب کردند.

تعداد تیم ها: 29 تیم

میزبان مرحله نهایی: اسپانیا

قهرمان: اسپانیا

فینال: اسپانیا 2 – شوروی یک

دیدار رده‌بندی: مجارستان 3 – دانمارک یک

ستاره جام: لوئیس سوارز از اسپانیا

آقاى گل مرحله نهایی: دزسو نواک و فرانس بنه (مجارستان) و خسوس ماریا پردا (اسپانیا) 2 گل

تعداد بازی: 50 بازی (46 بازی مقدماتی و 4 بازی نهایی)

تعداد گل زده کل مسابقات: 171 گل ( میانگین 3.42 گل در هر بازی)

تعداد گل زده مرحله نهایی: 13 گل (میانگین 3.25 گل در هر بازی)

زننده اولین گل جام: مارتینسون از سوئد (دقیقه 10) بازی با نروژ

زننده اولین گل جام در مرحله نهایی: والری نورونین از شوروی (دقیقه 19) بازی با دانمارک (نیمه نهایی)

زننده آخرین گل جام: مارسلینو مارتینز از اسپانیا (دقیقه 84) دیدار گل پیروزی بخش اسپانیا مقابل شوروی در فینال

بهترین خط حمله: دانمارک و اسپانیا (20 گل زده)

بهترین خط دفاع: شوروی و اسپانیا (2 گل خورده)

آیا می‌دانستید:

«خوزه ویالونگا» مربی تیم ملی اسپانیا قبل از شروع بازی فینال در مقابل شوروی سابق، بر روی شن‌های ساحل ماکت زمین بازی را درست کرد و با چیدن سنگ، بازیکنان خود را نشان داد و آنها را مخروطهای کاج علیه روس‌ها نامید. ویالونگا، پس از قهرمانی گفت: «به راستی که یارانم سنگ بودند».

اسپانیاى ژنرال فرانکو که تنها بازمانده حکومت هاى فاشیستى در اروپا بود نخستین دوره «جام قهرمانى اروپا» در فرانسه را به بهانه حضور شوروى کمونیستى تحریم کرده بود اما پس از ۴ سال مجبور شد سرخ هاى CCCP را به عنوان یک میهمان مدعى قهرمانى در خاک خود بپذیرد.

تعداد شرکت کننده هاى مرحله مقدماتى دومین دوره از ۱۷ کشور به ۲۹ کشور افزایش یافت. در آن زمان میزبان از ابتدا تعیین نمى شد بلکه پس از مشخص شدن چهار تیم نهایى از دل بازی‌هاى حذفى، یکى از آنها به میزبانى انتخاب مى شد.

4 تیم راه یافته به نیمه نهایی مسابقات برای رسیدن به این مرحله از سد 3 تیم گذشتند.

اسپانیا برای رسیدن به جمع 4 تیم نهایی ابتدا در مجموع دو بازی رفت و برگشت با نتیجه 7 بر 3 از سد رومانی گذشت. ماتادورها در دور بعد ایرلند شمالی را در مجموع 2 بر یک شکست دادند و پس از آن جمهوری ایرلند را با نتیجه 7 بر یک درهم کوبیدند تا به نیمه نهایی برسند.

دیگر فینالیست این دوره یعنی شوروی به دلیل قهرمانی در اولین دوره این مسابقات از مرحله یک هشتم نهایی وارد مسابقات شد که البته در شروع هم کار سختی داشت. شوروی در مرحله یک هشتم نهایی به مصاف ایتالیا رفت که در نهایت توانست در مجموع دو دیدار رفت و برگشت این تیم را با نتیجه 3 بر یک از پیش رو بردارد. شوروی در یک چهارم نهایی سوئد را 4 بر 2 برد تا راهی اسپانیا شود.

اما مجارستان برای رسیدن به فینال ولز را 4 بر 2 از پیش رو برداشت، آلمان شرقی را 5-4 برد و فرانسه را 5 بر 2 شکست داد.

دیگر تیم راه یافته به جمع 4 تیم نهایی در سال 1964 دانمارک بود که در واقع به نوعی ضعیف‌ترین عملکرد را در بین 4 تیم داشت و چهارم شد. دانمارک برای رسیدن به جمع چهار تیم برتر اروپا ابتدا با 9 گل مالت را درهم کوبید، آلبانی را 4 بر یک برد و مقابل لوگزامبورگ 5-5 مساوی کرد و به لطف گل زده بیشتر در خانه حریف به جمع 4 تیم برتر اروپا رسید.

در مرحله مقدماتی مسابقات یورو 1964، اوله مدسن مهاجم دانمارک با به ثمر رساندن 9 گل، بهترین گلزن رقابت ها لقب گرفت.

مرحله نهایی:

مرحله نهایی مسابقات با حضور چهار تیم اسپانیا، شوروی، مجارستان و دانمارک از 17 تا 21 ژوئن 1964 (27 تا 31 خرداد 1343) به میزبانی اسپانیا برگزار شد. دو استادیوم نوکمپ (بارسلون) و سانتیاگوبرنابئو (مادرید) برای میزبانی مسابقات در نظر گرفته شده بود.

دیکتاتور بزرگ اسپانیا میزبانى را براى خود خرید اما از آنجا که طبق قانون جدید یوفا اجازه استفاده از فوق ستاره هاى اصالتا غیر اسپانیایى مثل پوشکاش و دى استفانو را نداشت ترسان و لرزان با تیمى متکى به ستاره هاى بومى پا به رقابت ها گذاشت.

در دیدار نخست میزبان مسابقات کار سختی مقابل مجارستان داشت اما در نهایت توانست با حمایت مادریدی‌ها 2 بر یک حریف قدرتمند خود را از پیش رو برداشته و به فینال برسد. دیدار دو تیم در پایان 90 دقیقه به تساوی 1-1 انجامید. خسوس ماریا پردا برای اسپانیا و فرانس بنه برای مجارستان گلزنی کردند. در وقت های اضافی آمانسیو آمارو ستاره رئال مادرید گل برتری میزبان را به ثمر رساند.

در حالى که اسپانیا مجارستان را در مادرید حذف کرد، حضور شوروى در نوکمپ بارسلونا چپ هاى اسپانیا را شاد کرد. در دومین بازی این مرحله شوروی با اقتدار و با 3 گل دانمارک را از پیش رو برداشت و راهی فینال شد.

در دیدار رده بندی مجارستان 3 بر یک دانمارک را برد و سوم شد.

دیدار فینال این مسابقات در تاریخ 21 ژوئن 1964، در حضور 79115 نفر در استادیوم سانتیاگو برنابئو شهر مادرید، مابین دو تیم شوروی و اسپانیا به قضاوت آرتور هالند از انگلیس برگزار شد. میزبان با گل خسوس ماریا پردا خیلی زود به گل رسید و در دقیقه 6 دروازه لئو یاشین را باز نمود. گالیمزیان خوسیانوف دو دقیقه بعد حساب کار را به تساوی کشاند. مارسلینو مارتینز بازیکن رئال زاراگوزا در دقیقه 84 گل برتری و قهرمانی اسپانیا را به ثمر رساند تا این تیم تحت هدایت خوزه ویالونگا به دومین قهرمان یورو تبدیل شود.

اسپانیا در واقع با درخشش لوئیز سوارز، سیاسى ترین جام را تصاحب کرد و در پایان مسابقات این بازیکن به عنوان ستاره جام معرفی شد.

اسپانیا در حالی در این سال به قهرمانی رسید که 80 هزار طرفدار این تیم، فینال مسابقه در مقابل شوروی سابق را در سانتیاگو برنابئو به تماشا نشستند. تک ستاره اسپانیا در این مسابقات، هافبک بازیسازی به نام «لوئیز سوآرز» بود که بعدها در سال 1990 در جام جهانی ایتالیا مربی تیم ملی اسپانیا شد. جام 1964 در حالی پیش می‌رفت که «آلفردو دی استفانو» تازه از فوتبال بازنشسته شده بود و اسپانیا بزرگانی چون «فرانسیسکو خنتو» و «لوئیز دلسول» را هم به دلیل اختلافاتی مکه با مربی داشتند، در ترکیب نداشت. تیم، حقیقتا و مربی بخاطر نبود این بزرگان حقیقتا تحت فشار بود اما در نهایت گل کاشت. تنها بازیکن باتجربه بین‌المللی تیم لوئیز سوآرز بود. وی 29 سال داشت و از هم باتجربه‌تر بود. بیشتر بازیکنان، جوان و نه چندان مطرح بودند.

حمایت مردم اسپانیا از تیم ملی کشورشان به قدری زیاد بود که بازیکنان بی‌تجربه تیم خود را مرهون این محبت و انرژی یافتند. در بازی فینال، مسئولان رئال مادرید به سبب اینکه تا سال 1982 آرایش صندلی‌های ورزشگاه را عوض نکردند، جمعیت بیشتری جای گرفتند. سوآرز، معتقد است که هوداران به خاطر فشار شدید بازی نیمه‌نهایی تیم ملی اسپانیا در مقابل مجارستان، حقیقت زحمات بازیکنان خودشان را درک کرده بودند، و به همین دلیل در فینال به شدت از تیم حمایت کردند. تا جایی که بازیکنان اسپانیا در پایان بازی به سختی باورشان می‌شد که تیم قدرتمند شوروی را شکست داده باشند.

تیم منتخب یورو 1964

لئو یاشین (شوروی)

فلیسیانو ریویا (اسپانیا)

دزسو نواک (مجارستان)

ایگناسیو زوکو (اسپانیا)

فرناندو اولیویا (اسپانیا)

آمانسیو آمارو (اسپانیا)

فرانس بنه (مجارستان)

والنتین ایوانوف (شوروی)

خسوس ماریا پردا (اسپانیا)

لوئیس سوارز (اسپانیا)

فلوریان آلبرت (مجارستان)

2. «دنیس لا» بازیکن منچستر یونایتد بهترین بازیکن جهان شد.

3. «گیگلیولا سینکوئتی» ایتالیایی برنده موسیقی برتر یورو ویژن شد.

4. دکتر «مارتین لوترکینگ» فعال آمریکایی حقوق مدنی، برنده جایزه صلح نوبل شد.

5. «باب هایس» از آمریکا برنده دوی 100 متر المپیک شد.

6. «جان سورتیس» از انگلیس قهرمان جهان در مسابقات فرمول یک شد.

7. فیلم «بانوی زیبای من» برنده بهترین فیلم در مراسم اسکار شد.

8. «نلسون ماندلا» از سوی رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی به حبس ابد محکوم شد.

9. فیلم «مری پاپینز» 5 جایزه اسکار را از آن خود کرد و در اکران، تبدیل به پر فروشترین فیلم تاریخ شرکت والت دیسنی شد.

فوتبالیست‌های بزرگی که در سال برگزاری جام ملتهای اروپای 1964 به دنیا آمدند:

رودی گارسیا

مانولو خیمنز

مارکو کانروا

یورگن کلینزمن

لابوش کوبیک

ماریوس لاکاتوش

مایکل لادروپ

اوله پروتاسوف

مارکو فان باستن

جیانلوکا ویالی